Larawan kortesiya ng MailOnline

Ni TOM COTTERILL

MANILA — Tiyak na bad news ito sa maraming Pilipino na mahihilig mag-alaga ng bulldog na, dahil sa pagiging delikado ay malamang na ipagbawal na ang pag-aalaga.

Lubhang mapanganib na umano sa tao ang pag-aalaga ng bulldog, lalo na sa mga bata partikular na ang pag-usbong ng tinaguriang Franken-Bully (FB) na walang habas na nanlalapa hanggang sa tuluyang mamatay ang biktima.

Ang pag-usbong ng mga FB na ito na pasikretong inimbento, inalagaan at pinalaki ay nag-udyok sa mga eksperto sa aso upang magbabala na ang mga ilegal na nag-aalaga ng aso ay lumilikha ng mga napakadelikadong “mutant crossbreeds (MCs).”

Ang MCs ay nagagawa sa pamamagitan ng pagpaparami ng mga ipinagbabawal na pitbulls na inuugma sa mga lehitimong mastiffs at bulldogs upang makaiwas sa mga batas laban sa mga peligrosong aso.

Sanhi nito ay umabot na sa 10 ang bilang ng mga nasawi mula sa mga atake ng mga FB sa loob lamang ng dalawang taon.

Ang mga beterinaryo at mga eksperto ay nananawagan na ipagbawal ang mga American Bully XL na aso matapos na malathala ang isang rekord na bilang ng mga pagkamatay dulot ng mga atake ng aso na ito noong nakaraang taon.

Ang populasyon ng MCs na mga alagang hayop na American Bully XL partikular na sa Britanya ay ‘labis na mapanganib na mabuhay’ at kinakailangang itaboy lahat, ayon sa isang pangunahing eksperto sa asong ugali at huwag na sanang lumaganap pa sa Pilipinas na may mga pasikretong pasabong na ginaganap sa mga alagang bulldog.

Sinabi ng eksperto na si Stan Rawlinson na makabubuting alisin na ang mga ito bago pa makapanlapang muli.

Ayon sa eksperto na may mahigit 20 taon ng karanasan sa pakikipagtrabaho sa mga agresibong hayop, walang “mga katangian na makabubuti” ang kontrobersyal na lahi na ito ng bulldog na iniibig naman diumano ng mga kilalang tao.

Idinagdag pa ni Rawlinson na ilan sa mga hayop, na lumalaganap ang kasikatan sa UK, ay iniuugma rin sa underground na mga pagpapalahi ng mga may-ari sa US.

Sa kanyang palagay, ang mga nag-aalaga ng aso ay “naglalaro sa DNA” upang mapabuti ang mga kalamnan, laki, at lakas ng mga hayop — at mapagtagumpayan ang mga ipinagbabawal na asong peligro tulad ng American Pit Bull terrier.

Ang kanyang mga komento ay lumalabas habang may mga panibagong panawagan para sa pagbabawal ng XL Bullys sa Britanya matapos ang nakababahalang datos na nagpapakita na ang lahi ay nauugnay sa karamihan ng mga pampatay na atake ng aso sa UK mula noong 2021.

Dalawa sa apat na mapanganib na atake ng aso sa UK noong 2021 ay may kinalaman sa mga XL bulldogs — tumaas ito mula sa anim hanggang 10 noong 2022.

Kasama ang mga mataas na profile na pag-atake ng XL Bullys na pumatay sa mga bata na sina Jack Lis, 10, at Bella-Rae Birch, 17 buwan.

Ngunit ayon pa kay Rawlinson, 76, natatakot siya ns baka ituktok lamang ito ng isang iceberg na kung hindi agad na kumilos upang pigilan ang pag-usbong ng mga XLBs ay higit pang dadami ang bilang ng mga taong mamamatay dahil sa mga alagang hayop na ito.

Karaniwang iniuugma ang XLBs mula sa isang kombinasyon ng ilang mga aso. Ang pangunahin ay ang American Pit Bull terrier, na ipinagbabawal sa UK.

Gayunpaman, dahil hindi pa rin ipinagbabawal ang XL Bully, ang mga ilegal na nag-aalaga ng aso ng pasikreto ay may kakayahan na ipagsama ang Pit Bulls sa iba pang mga lahi kabilang ang American Bulldog, Old English Bulldog, at Mastiff, upang lumikha ng bagong lahi ng mamamatay na aso at makaiwas sa batas.

Si Jack Lis ay sinakmal ng XL bully dog habang naglalaro kasama ang isang kaibigan sa isang bahay matapos ang paaralan sa Pentwyn.

Sa kabila ng relasyong kahalagaan sa UK, hindi sila opisyal na rehistradong lahi ng UK Kennel Club, kaya mahirap malaman kung ilan ang nasa bansa.

Nakikita sila bilang ‘mga simbolo ng estado’ at kadalasang binibili dahil sa kanilang nakakatakot na hitsura.

Sa panayam sa MailOnline, sinabi niya na, “Ang mga asong ito ay panganib sa mga kababaihan, mga bata, at sa lahat ng iba pa. Dapat silang euthanized bilang isang lahi. May mali sa mga asong ito na naka-wire.”

“Nagagawa nilang biglaang magbago. Kumakausap ka ng walang-wala at biglaan itong magiging ganap, at sa loob ng hindi bababa sa 15 segundo, mayroon nang namamatay. Hindi mo sila maiaalis. Kayang-kaya nitong buksan ang mga ugat ng iyong leeg nang halos agad.

Idinagdag pa niya na masyadong mapanganib na maging nasa kamay ng karaniwang mamamayan ang mga asong ito dahil kawangis, aniya, ito ng isang leon na iyong hawak kung ilalakad sa labas ng bahay.

Sa isa pang insidente, bulldogs, na hindi nakontrol ng may-ari, ang pumatay sa 22 buntis na mga tupa at nasugatan ang 48 pang mga tupa sa isang malupit na pagsugod. (MailOnline/Jr Amigo/ai/mnm)